معرفی و کاربرد قالب بندی تونل

در این بخش از مقالات گروه صنعتی بوذرجمهر به معرفی و کاربرد قالب بندی تونل می‌پردازیم:

معرفی و تاریخچه قالب تونلی 

روش قالبهای تونلی یکی از جدیدترین روش های ساخت و ساز مسکن است که به تازگی استفاده از آن در کشور ایران فراگیر شده است. سيستم ساخت سازه بتنی به روش قالب تونلی، از حدود ۴۵ سال پيش مورد استفاده انبوه سازان درجهان بوده است و آخرین نوآوری در این سیستم در اواخر سال ۲۰۰۷ توسط شرکت Mesa ترکیه با شماره A WO1327413 به ثبت رسیده است.

سيستم قالب تونلی يکی از بهترين روشهای ساخت و ساز صنعتی است و از ابتدا در کشورهايی که با مشکل زلزله روبرو بودند مورد توجه قرار گرفت ،همچنين در کشورهايی مانند آمريکا، کانادا، ترکيه، مالزی و … بويژه جهت احداث ساختمانهای بلند مرتبه، استفاده از اين روش بسيار متداول می باشد.روش قالب تونلی، مانند ديگر روش های ساخت صنعتی، در چهارمعيار کاهش زمان ، کاهش هزينه، ارتقاء کيفيت و امنيت کارکنان توجيه پذير می باشد .

نام گذاری تونلی برای این سیستم به سبب شکل قالب های فلزی هم زمان دیوار ها و سقف ها میباشد در سیستم بتنی قالب تونلی سقف ها و دیوارها با هم قالب گذاری و بتن ریزی میشوند که این کار باعث یکپارچگی و ایجاد اتصال مناسب در سازه میشود که نتیجه ی آن عملکرد لرزه ای مناسب است.

در این مقاله (معرفی و کاربرد قالب بندی تونل) از عکسای اختصاصی گروه صنعتی بوذرجمهر استفاده شده است.

الزامات و طراحی معماری سیستم با قالب تونلی 

• در صورت بهره‌گیری از سیستم قالب تونلی، بهتر است برای نمای ساختمان از بتن نمایان، با طرح‌های مختلف استفاده شود تا علاوه بر زیبایی نیازی به هزینه ی زیاد برای نماسازی نباشد.
• در ساختمان‌های حداکثر ۴ طبقه، طراحی پلان‌ها به نحوی باشد که قاب‌ها از یک طرف و عمود بر جهت استقرار ساختمان‌ها خارج شوند و در ساختمان‌های بیش از ۴ طبقه توصیه می‌شود پلان‌ها به گونه‌ای باشند که تعداد دیوارهای برشی در دو جهت عمود برهم تقریباً یکسان باشند تا در زمان زلزله پیچش در ساختمان اتفاق نیافتد.
• اندازه دهانه تونل‌ها، به منظور کنترل تنش‌ها در سقف و نیز زیاد نشدن ضخامت دال بتنی سقف، بین ۳ تا ۵/۵ متر توصیه می‌شود.
• عمق تونل‌ها نیز حداکثر ۶ متر توصیه می‌شود.
• بهتر است از ایجاد اختلاف سطح در طبقات ساختمان اجتناب شود.
• استفاده از پله های دوطرفه در این سیستم توصیه میشود.
• محل استقرار تجهیزات بهداشتی ساختمان روی دیوارهای سازه‌ای پیش‌بینی شود.
• داکت‌های تأسیساتی به صورت متمرکز و قابل دسترس در نظر گرفته شود و سرویس‌ها در اطراف داکت های مستقر شود.

محدودیت های سیستم قالب تونلی

به جز محدودیت‌های آیین‌نامه‌ای در خصوص سازه‌های با سیستم دیوارهای باربر، محدودیت سازه‌ای دیگری براین سیستم متصور نیست.

• اجرای این پروژه‌ها از لحاظ مکانی محدودیت خاصی ندارد. ولی در مناطق مسطح برای سهولت در جابجایی و کار ماشین آلات توصیه میشود.
• درحال حاضر امکان اجرای این روش تا ۱۶ طبقه در کشور ایران و در سایر کشورها تا حدود ۶۰ طبقه منعی ندارد.
• مبحث نهم مقررات ملی ساختمان را می‌توان برای طرح و اجرای ساختمان‌های بتن مسلح با قالب بندی یکپارچه دیواری و سقفی، مورد استفاده قرار داد.

روشهای اجرای قالب تونلی

• سیستم نیمه تونلی : اجرای دیوار با قالب فلزی بالارونده واجرای با میز پرنده
• سیستم تونلی کامل: اجرای دیوار و سقف به صورت همزمان به کمک قالب تونلی

اجزای قالب تونلی

• پانل افقی : همان قالب سقف است.

• پانل عمودی : قالب دیوار ها میباشد.

• جک مورب : این جک علاوه بر افزایش مقاومت قالب به عنوان تنظیم کننده وضعیت قالب سقف به کار میرود و از آن برای دادن خیز منفی به سقف استفاده میشود.

• پایه های تراز کننده : از این پایه ها برای دادن ارتفاع به قالب های استفاده میشود.

• چرخ های قالب : برای حرکت دادن قالب

• براکت ها : براکت ها محلی برای گذاشتن ابزار کار و همچنین عبور و مرور کارگران میباشد.

• قلاب اتصال : از آن برای اتصال دو قالب L شکل از ناحیه سقف استفاده میشود که البته برای اتصالات دیگر هم کاربرد دارد.

• قلاب سقفی ( شاهین ) : از آن برای حمل قالب ها توسط تاور استفاده میشود که در سقف و مرکز ثقل قالب نصب میشود.

• لندینگ ها : محلی برای قرار گیری قالب های برون کشیده شده از زیر بتن که آماده ی حمل توسط تاور میباشند. در برخی از موارد به عنوان محلی برای عبور و مرور کارگران نیز به کار گرفته میشود.

• سولجر ها : سولجر ها قسمتی از بدنه قالب است که به شکل تیرآهن میباشد و وظیفه ی آن جلوگیری از شکم انداختن قالب میباشد.

• ناودانی ها : تنظیم و انتقال بار افقی بین دو قالب مجاور

• رامکا : نوارهایی به ارتفاع ۱۰ سانتی متر و به طول وعرض دیوار که از آن جهت قالب گذاری و قالب برداری سریع استفاده میشود.

• نگهدارنده های قالب رامکا : این نگهدارنده ها قالب رامکا را در ارتفاع مورد نظر و با تامین عرض لازم برای آن نگه میدارند.

• بولت و مهره : به دلیل اینکه بتن قبل از گیرش یک سیال به حساب می آید بنابراین فشار زیادی را به قالب وارد میکند و باعث دور شدن و حرکت قالب ها میشود بنابراین از بلت و مهره برای جلوگیری از این حرکت و تحمل فشار از بلت و مهره استفاده میشود.

• مخروطی ها : مخروطي ها قطعات فلزي هستند كه در بين دو قالب بوسيله بولت و واشر قرار ميگيرند و وظيفه آن ها اين است كه اجازه ندهند قالب ها كه بوسيله بولت و واشر به شدت تحت فشار هستند بيش از اندازه به هم نزديك شوند نام آنها بخاطر شكل مخروطي آنها است و شكل آنها براي سهولت در بيرون آمدن از ميان بتن ديوار اينگونه انتخاب شده است.